ภาวนาเริ่มต้นอย่างไร

ถาม : พระอาจารย์มีข้อแนะนำการเริ่มต้นฝึกภาวนาอย่างไรบ้างครับ
ตอบ : ถ้าเอาแต่เริ่มเลย ก็แนะนำให้ฝึกเป็นการอบรมอินทรีย์ 5 ไปด้วย คือ
1. กำหนดเวลาว่าเรามีเวลานั่งช่วงไหนของแต่ละวัน แล้ววางเวลานั้นเป็นเวลาภาวนา ข้อนี้ฝึก #ศรัทธา และความจริงใจ
2. เบื้องต้นไม่ต้องนั่งนานนัก จะทำให้ท้อง่าย
- เริ่มจาก 5 นาที 1 อาทิตย์
- เพิ่มเป็น 10 นาที 1 อาทิตย์
- เพิ่มอีก 15 นาที 1 อาทิตย์
- แล้วก็เพิ่มอีก 20 นาที 1 อาทิตย์
ครบ 1 เดือนพอดี ข้อนี้ฝึก #วิริยะ
มาถึงขั้นนี้แล้วก็ให้ฝึก ครั้งละ 20 นาทีไปอีก 1 เดือน แล้วเพิ่มได้ตามต้องการ
3. นั่งหลับตาแล้ว กำหนดใจอธิษฐานว่า "ถ้าไม่ครบเวลาที่ตั้งไว้ จะไม่ลืมตา ไม่เอามือออกจากกัน ไม่ลุก ไม่คัน ไม่เกา ถึงคันก็ไม่เกา เด็ดขาด " ข้อนี้ฝึก และ #สมาธิ ให้เกิดความมั่นคงแน่วแน่เด็ดขาด
4. หลังหลับตาอธิษฐานจิตแล้ว ก็ให้สงบใจตรวจดูจิตกับสติสักพัก จะเห็นว่า มีตัวคิดตัวหนึ่ง ตัวรู้ตัวเห็นตัวเพ่งจิตนั้น ตัวหนึ่ง ตัวคิดคือจิต ตัวที่เพ่งรู้ว่าคิด คือ สติ แล้วก็จับให้ตัวเพ่ง ๆ จิต ............จิตเมื่อถูกเพ่งมันจะไม่คิด ไม่แล่นออก ขณะเพ่งคอยท่าจิตอยู่จะบริกรรมด้วยก็ได้ นี้คือการฝึก #สติ โดยตรง
5. เมื่อครบเวลาที่กำหนดแล้ว ค่อย ปรับใจ ลืมตา เอามือที่วางทับออกจากกัน พิจารณาผลที่ได้ตั้งใจฝึกว่า จิต กับ สติ อย่างไหน ดีกว่ากัน คือ ถ้าสติเพ่งจิตได้นาน สติก็ดีกว่า แต่ถ้า จิตแพล็บไปบ่อยกว่า แสดงว่า จิตยังชนะสติอยู่ ตั้งใจทำการฝึกต่อในวันต่อไป ข้อนี้คือฝึก #ปัญญา อย่าเพิ่งด่วนใช้ปัญญาไปพิจารณาโน่นนี่นั่น จนกว่า จะได้สมาธิดีแล้วค่อยใช้ปัญญาพิจารณาธรรมต่อไป
ทำบ่อย ๆ มุ่งมัน ตั้งใจ จึงจะบังเกิดผล ๆ ที่ได้ ในหนึ่งเดือน จะเห็นว่า จิตเข้มแข็งขึ้น สงบเย็น มากขึ้น สลัดอารมณ์ได้ง่ายกว่าเดิม
--------------------------
รายการสนทนาธรรม "ธรรมทานในกาลฝน"
พระมหาประสพ ปญฺญาสิริ
วัดป่าทมอกระเพอ